Ο κάθε καρκίνος παχέος εντέρου έχει διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου. Ορισμένοι όπως το κάπνισμα, η ηλικία ή το οικογενειακό ιστορικό είναι κοινοί.
Βέβαια η ύπαρξη ενός παράγοντα κινδύνου ή ακόμα και πολλών, δεν σημαίνει ότι θα νοσήσετε. Κάποιοι ασθενείς που έχουν νοσήσει δεν έχουν γνωστούς παράγοντες. Επίσης, πολλοί παράγοντες σχετικοί με τον τρόπο ζωής έχουν συνδεθεί, μερικοί από αυτούς είναι η διατροφή, το σωματικό βάρος και η άσκηση.
Καρκίνος παχέος εντέρου
Υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
Σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου και συνεπώς θανάτου από καρκίνο του παχέος εντέρου είναι υψηλότερος. Το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
Αδράνεια
Οι άνθρωποι που δεν ειναι σωματικά δραστήριοι, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του παχέος εντέρου.
Καρκίνος λεπτού εντέρου: Τύποι – Συμπτώματα
Ορισμένοι τύποι δίαιτας
Η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε κόκκινα κρέατα και επεξεργασμένα κρέατα αυξάνει τον κίνδυνο, όπως και το μαγείρεμα των κρεάτων σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, δημιουργεί χημικές ουσίες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρκίνο.
Το κάπνισμα
Οι καπνιστές είναι πιθανότερο να πεθάνουν από καρκίνο του παχέος εντέρου από τους μη καπνιστές. Το κάπνισμα είναι μια γνωστή αιτία καρκίνου του πνεύμονα, αλλά συνδέεται και με πολλούς άλλους καρκίνους.
Κατανάλωση αλκοόλ
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει συνδεθεί με μέτρια έως βαριά κατανάλωση αλκοόλ. Ο περιορισμός της χρήσης οινοπνεύματος μέχρι 2 ποτά για τους άνδρες και 1 ποτό για τις γυναίκες (ημερησίως) θα μπορούσε να έχει πολλά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλότερου κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου.
Έντερο: Λειτουργία – Παθήσεις – Θεραπείες
Οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου που δεν αλλάζουν:
- Η ηλικία (είναι πιο συνηθισμένο μετά την ηλικία των 50 ετών)
- Ιστορικό πολύποδων του ορθού (Εάν υπάρχει ιστορικό αδενωματώδους πολύποδα τοτε αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν οι πολύποδες είναι μεγάλοι, αν είναι πολυάριθμοι ή αν κάποιος από αυτούς παρουσιάζει δυσπλασία)
- Καρκίνο του παχέος εντέρου, ένας ασθενής που είχε καρκίνο του παχέος εντέρου είναι πιθανότερο να αναπτύξει νέους καρκίνους σε άλλα σημεία του παχέος εντέρου και του ορθού.
- Ιστορικό φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (συμπεριλαμβανομένης της ελκώδους κολίτιδας και της νόσου του Crohn)
Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου διαφέρει από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, το οποίο δεν αυξάνει τον κίνδυνο.
- Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου στον πρώτο βαθμό συγγένειας (γονέας,αδελφός ή παιδί) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
Κληρονομικό σύνδρομο
Τα συνηθέστερα κληρονομικά σύνδρομα που συνδέονται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι το σύνδρομο Lynch και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση.
Σύνδρομο Lynch – κληρονομικός μη-πολυπώδης καρκίνος του παχέος εντέρου
Το σύνδρομο Lynch είναι το πιο κοινό σύνδρομο κληρονομικού καρκίνου του παχέος εντέρου. Αποτελεί περίπου το 2% έως 4% όλων των καρκίνων του παχέος εντέρου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτή η διαταραχή προκαλείται από ένα κληρονομικό ελάττωμα στο γονίδιο MLH1 ή MSH2 όπως επίσης και αλλαγές σε άλλα γονίδια μπορούν επίσης να προκαλέσουν σύνδρομο Lynch.
Οι καρκίνοι που συνδέονται με αυτό το σύνδρομο τείνουν να αναπτύσσονται όταν οι άνθρωποι είναι σχετικά νέοι. Οι άνθρωποι με σύνδρομο Lynch μπορεί να έχουν πολύποδες και ο κίνδυνος για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου είναι 80%.
Οι γυναίκες με αυτή την πάθηση έχουν επίσης πολύ υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου. Άλλοι καρκίνοι που συνδέονται με το σύνδρομο Lynch περιλαμβάνουν καρκίνο των ωοθηκών, του στομάχου, του λεπτού εντέρου, του παγκρέατος, του νεφρού, του προστάτη, του μαστού, του εγκεφάλου, των ουρητήρων και των χοληφόρων.
Οικογενής αδενωματώδης πολυπόθεση (FAP)
Προκαλείται από αλλαγές (μεταλλάξεις) στο γονίδιο APC που ένα άτομο κληρονομεί από τους γονείς του. Περίπου το 1% όλων των καρκίνων του παχέος εντέρου προκαλούνται από FAP.
Στον πιο συνηθισμένο τύπο FAP, εκατοντάδες ή χιλιάδες πολύποδες αναπτύσσονται στο κόλον και στο ορθό, ξεκινώντας από την ηλικία των 10 έως 12 ετών. Ο καρκίνος συνήθως αναπτύσσεται σε έναν ή περισσότερους από αυτούς τους πολύποδες από την ηλικία των 20 ετών. Μέχρι την ηλικία των 40 ετών, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι με FAP θα έχουν καρκίνο του παχέος εντέρου. Τα άτομα με FAP έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου, του λεπτού εντέρου, του παγκρέατος, του ήπατος και άλλων οργάνων.
Διαβήτης τύπου 2
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Τόσο ο διαβήτης τύπου 2 όσο και ο καρκίνος του παχέος εντέρου, μοιράζονται μερικούς από τους ίδιους παράγοντες κινδύνου (όπως το υπερβολικό βάρος και η σωματική αδράνεια). Αλλά ακόμα και αφού ληφθούν υπόψη αυτοί οι παράγοντες, τα άτομα με διαβήτη τύπου 2, εξακολουθούν να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
Νυχτερινή βάρδια
Μερικές μελέτες δείχνουν ότι η συχνές νυκτερινές βάρδιες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο. Θεωρείται ότι αυτό μπορεί να οφείλεται σε αλλαγές στα επίπεδα της μελατονίνης, μιας ορμόνης που ανταποκρίνεται στις αλλαγές στο φως.
Ιστορικό θεραπείας για ορισμένους καρκίνους
Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνδρες που είχαν στο παρελθόν καρκίνο των όρχεων φαίνεται να έχουν υψηλότερο ποσοστό για την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου και κάποιους άλλους καρκίνους. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις θεραπείες που έκαναν, όπως η ακτινοθεραπεία.
Αρκετές μελέτες επίσης, ότι οι άνδρες που έκαναν ακτινοθεραπεία για να θεραπεύσουν τον καρκίνο του προστάτη, μπορεί να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνου του ορθού, επειδή το ορθό λαμβάνει κάποια ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες βασίζονται σε άνδρες που υποβλήθηκαν σε θεραπεία τη δεκαετία του 1980 – 1990, όταν οι θεραπείες ακτινοβολίας ήταν λιγότερο ακριβείς από απ, ότι σήμερα.
