Εάν εσείς και ο σύντροφός σας αγωνίζεστε να κάνετε ένα μωρό, δεν είστε οι μόνοι. Η υπογονιμότητα ορίζεται ως η αποτυχία επίτευξης εγκυμοσύνης παρόλο το συχνό χωρίς αντισύλληψη σεξ για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Αιτίες υπογονιμότητας για άντρες και γυναίκες:
Η υπογονιμότητα μπορεί να οφείλεται σε ένα πρόβλημα είτε δικό σας είτε του συντρόφου σας ή σε έναν συνδυασμό. Ευτυχώς, υπάρχουν πολλές ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες που βελτιώνουν σημαντικά τις πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος.
Συμπτώματα υπογονιμότητας:
Το κύριο σύμπτωμα της στειρότητας είναι να μην μένετε έγκυος. Μπορεί να μην υπάρχουν άλλα προφανή συμπτώματα. Μερικές φορές, μια στείρα γυναίκα μπορεί να έχει ακανόνιστες ή απούσες εμμηνορροϊκές περιόδους. Σπάνια, ένας στείρος άνδρας μπορεί να έχει κάποια σημάδια ορμονικών προβλημάτων, όπως αλλαγές στην ανάπτυξη των τριχών ή τη σεξουαλική λειτουργία.
Τα περισσότερα ζευγάρια τελικά θα συλλάβουν, με ή χωρίς θεραπεία.
Πότε να δείτε έναν γιατρό:
Ίσως δεν χρειάζεται να δείτε έναν γιατρό σχετικά με τη στειρότητα, εκτός αν προσπαθείτε να συλλάβετε τακτικά για τουλάχιστον ένα χρόνο. Συζητήστε με το γιατρό σας νωρίτερα, αν είστε γυναίκα και:
- Έχετε ηλικία 35 έως 40 ετών και προσπαθείτε να συλλάβετε για έξι μήνες ή και περισσότερο
- Είστε άνω των 40 ετών
- Έχετε περίοδο ακανόνιστα ή καθόλου
- Η περίοδος είναι πολύ οδυνηρή
- Έχετε οικογενειακό ιστορικό
- Έχετε διαγνωστεί με ενδομητρίωση ή πυελική φλεγμονώδη νόσο
- Έχετε πολλές αποβολές
- Έχετε υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο
Συζητήστε με το γιατρό σας αν είστε άνδρας και:
- Έχετε χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων ή άλλα προβλήματα με το σπέρμα
- Έχετε ιστορικό παθήσεων των όρχεων, του προστάτη ή σεξουαλικών προβλημάτων
- Έχετε υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο
- Έχετε όρχεις μικρού μεγέθους ή οίδημα στο όσχεο που είναι γνωστό ως κιρσοκήλη
- Έχετε άλλους στην οικογένεια με προβλήματα στειρότητας
Γενικά:
Σε περίπου 1/3 των περιπτώσεων, υπάρχει πρόβλημαμε τον άνδρα.
Σε περίπου 1/3 των περιπτώσεων, υπάρχει πρόβλημα με την γυναίκα.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, υπάρχουν προβλήματα τόσο με τον άνδρα όσο και με την γυναίκα ή δεν μπορεί να εντοπιστεί καμία αιτία.
Αιτίες ανδρικής υπογονιμότητας
Μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Μη φυσιολογική παραγωγή ή λειτουργία σπερματοζωαρίων λόγω παθήσεων των όρχεων, γενετικών ελαττωμάτων, προβλημάτων υγείας όπως διαβήτης ή λοιμώξεων όπως χλαμύδια, γονόρροια, παρωτίτιδα ή HIV.
- Οι διευρυμένες φλέβες στους όρχεις (κιρσοκήλη) μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ποιότητα του σπέρματος.
- Προβλήματα σπέρματος, όπως η πρόωρη εκσπερμάτωση.
- Ορισμένες γενετικές ασθένειες, όπως η κυστική ίνωση, βλάβη ή τραυματισμό των αναπαραγωγικών οργάνων.
- Υπερβολική έκθεση σε ορισμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως φυτοφάρμακα, χημικά και ακτινοβολία.
- Το κάπνισμα, το αλκοόλ, η μαριχουάνα ή η λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως τα αντιβιοτικά, τα αντιϋπερτασικά, τα αναβολικά στεροειδή ή άλλα, μπορεί επίσης να επηρεάσουν τη γονιμότητα.
- Η συχνή έκθεση σε θερμότητα, όπως σε σάουνες ή ζεστό νερό, μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία του σώματος και μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή σπέρματος.
- Βλάβες που σχετίζονται με τον καρκίνο και τη θεραπεία του, συμπεριλαμβανομένης ακτινοβολίας ή χημειοθεραπείας. Η θεραπεία για τον καρκίνο μπορεί να μειώσει την παραγωγή σπέρματος, μερικές φορές σοβαρά.
Ανδρική υπογονιμότητα: Αίτια, συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία
Αιτίες της γυναικείας υπογονιμότητας
Οι αιτίες της γυναικείας υπογονιμότητας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Διαταραχές ωορρηξίας, οι οποίες επηρεάζουν την απελευθέρωση ωαρίων από τις ωοθήκες. Αυτές περιλαμβάνουν ορμονικές διαταραχές όπως σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Η υπερπρολακτιναιμία, μια κατάσταση στην οποία υπάρχει υπερβολική ποσότητα προλακτίνης – η ορμόνη που διεγείρει την παραγωγή γάλακτος, μπορεί επίσης να επηρεάσει την ωορρηξία.
- Πολύ θυρεοειδής ορμόνη (υπερθυρεοειδισμός) ή πολύ λίγη (υποθυρεοειδισμός) μπορεί να επηρεάσει τον έμμηνο κύκλο ή να προκαλέσει στειρότητα.
- Άλλες υποκείμενες αιτίες μπορεί να περιλαμβάνουν υπερβολική άσκηση, διατροφικές διαταραχές, τραυματισμούς ή όγκους.
- Διαταραχές της μήτρας ή του τραχήλου της μήτρας, συμπεριλαμβανομένων ανωμαλιών του τραχήλου, πολύποδες στη μήτρα ή το σχήμα της μήτρας.
- Οι καλοήθεις όγκοι στο τοίχωμα της μήτρας (ινομυώματα της μήτρας) σπάνια προκαλούν στειρότητα, εμποδίζοντας τις σάλπιγγες. Πιο συχνά, τα ινομυώματα παρεμβαίνουν στην εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου.
- Σαλπιγγίτιδα, αυτό μπορεί να οφείλεται σε πυελική φλεγμονώδη νόσο, η οποία προκαλείται συνήθως από σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη, ενδομητρίωση ή συμφύσεις.
- Η πρωτογενής ωοθηκική ανεπάρκεια (πρώιμη εμμηνόπαυση), όταν οι ωοθήκες σταματούν να λειτουργούν και η εμμηνόρροια τερματίζεται πριν από την ηλικία των 40 ετών. Αν και η αιτία είναι συχνά άγνωστη, ορισμένοι παράγοντες συνδέονται με την πρώιμη εμμηνόπαυση, συμπεριλαμβανομένων των ασθενειών του ανοσοποιητικού συστήματος, ορισμένες γενετικές καταστάσεις όπως το σύνδρομο Turner ή το σύνδρομο Fragile X, την ακτινοθεραπεία ή τη χημειοθεραπεία και το κάπνισμα.
- Πυελικές συμφύσεις, μετά από πυελική λοίμωξη, σκωληκοειδίτιδα, κοιλιακή ή πυελική χειρουργική επέμβαση.
Άλλα αίτια στις γυναίκες περιλαμβάνουν:
Ο καρκίνος και η θεραπεία του. Ορισμένοι τύποι καρκίνου ιδιαίτερα οι γυναικολογικοί, συχνά καταστρέφουν τη γυναικεία γονιμότητα. Όπως η ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία μπορεί να επηρεάσουν. Οι ιατρικές παθήσεις που συνδέονται με την καθυστερημένη εφηβεία ή την απουσία εμμηνόρροιας (αμηνόρροια), όπως η κοιλιοκάκη, ο κακώς ελεγχόμενος διαβήτης και ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες όπως ο λύκος, μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα μιας γυναίκας. Οι γενετικές ανωμαλίες μπορούν επίσης να κάνουν τη σύλληψη και την εγκυμοσύνη δύσκολη.
Γυναικεία υπογονιμότητα: Παθήσεις, Συμπτώματα και Θεραπείες
Παράγοντες κινδύνου:
Πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου τόσο για την ανδρική όσο και για τη γυναικεία στειρότητα είναι οι ίδιοι. Περιλαμβάνουν:
Ηλικία. Η γονιμότητα μιας γυναίκας σταδιακά μειώνεται με την ηλικία, ειδικά στα μέσα της δεκαετίας του ’30, και πέφτει γρήγορα μετά την ηλικία των 37 ετών. Η υπογονιμότητα στις ηλικιωμένες γυναίκες μπορεί να οφείλεται στον αριθμό και την ποιότητα των ωαρίων ή στα προβλήματα υγείας που επηρεάζουν τη γονιμότητα. Οι άνδρες ηλικίας άνω των 40 ετών μπορεί να είναι λιγότερο γόνιμοι από τους νεότερους άνδρες και μπορεί να έχουν υψηλότερα ποσοστά ορισμένων ιατρικών καταστάσεων στους απογόνους τους, όπως ψυχιατρικές διαταραχές ή κάποιες μορφές καρκίνου.
Το κάπνισμα. Ο καπνός ή η μαριχουάνα από τον κάθε σύντροφο μειώνει την πιθανότητα εγκυμοσύνης. Το κάπνισμα μειώνει επίσης το πιθανό όφελος από τη θεραπεία της γονιμότητας. Οι αποβολές είναι πιο συχνές σε γυναίκες που καπνίζουν. Το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας και χαμηλού αριθμού σπερματοζωαρίων στους άνδρες.
Αλκοόλ.Για τις γυναίκες, δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο χρήσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια της σύλληψης ή της εγκυμοσύνης. Αποφύγετε το αλκοόλ αν σχεδιάζετε να μείνετε έγκυος. Η χρήση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης γενετικών ανωμαλιών και μπορεί να συμβάλει στην υπογονιμότητα. Για τους άνδρες, η βαριά χρήση αλκοόλ μπορεί να μειώσει τον αριθμό και την κινητικότητα του σπέρματος.
Αυξημένο σωματικό βάρος. Ένας ανενεργός τρόπος ζωής και το υπερβολικό βάρος μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο υπογονιμότητας. Ο αριθμός των σπερματοζωαρίων ενός άντρα μπορεί επίσης να επηρεαστεί εάν είναι υπέρβαρος.
Οι γυναίκες που κινδυνεύουν είναι εκείνες με διατροφικές διαταραχές, όπως ανορεξία ή βουλιμία και γυναίκες που ακολουθούν δίαιτα με πολύ χαμηλή σε θερμίδες ή περιοριστική διατροφή.
Άσκηση. Η ανεπαρκής άσκηση συμβάλλει στην παχυσαρκία, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο υπογονιμότητας. Λιγότερο συχνά, τα προβλήματα ωορρηξίας μπορεί να σχετίζονται με συχνή έντονη άσκηση σε γυναίκες που δεν είναι υπέρβαροι.
Ζευγάρια
Έχετε τακτική επαφή αρκετές φορές γύρω από της μέρες της ωορρηξίας για υψηλότερη πιθανότητα εγκυμοσύνης. Η επαφή που αρχίζει τουλάχιστον 5 ημέρες πριν και μέχρι μία ημέρα μετά την ωορρηξία βελτιώνει τις πιθανότητές για εγκυμοσύνη. Η ωορρηξία συνήθως εμφανίζεται στο μέσο του κύκλου (στα μισά της περιόδου)μεταξύ των εμμηνορροϊκών περιόδων, για τις περισσότερες γυναίκες με εμμηνορρυσιακούς κύκλους περίπου 28 ημέρες.
Ανδρες
Για τους άνδρες, αν και οι περισσότεροι τύποι στειρότητας δεν μπορούν να αποφευχθούν, αυτές οι στρατηγικές μπορεί να βοηθήσουν:
- Αποφύγετε τη χρήση ναρκωτικών, καπνού και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η οποία μπορεί να συμβάλει στην ανδρική στειρότητα.
- Αποφύγετε τις υψηλές θερμοκρασίες, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή σπέρματος και την κινητικότητα. Αν και αυτό το φαινόμενο είναι συνήθως προσωρινό, αποφύγετε το υδρομασάζ και τα ατμόλουτρα.
- Αποφύγετε την έκθεση σε βιομηχανικές ή περιβαλλοντικές τοξίνες, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή σπέρματος.
- Περιορίστε τα φάρμακα που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα, τόσο συνταγογραφούμενα όσο και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Συζητήστε με το γιατρό σας για οποιαδήποτε φάρμακα παίρνετε τακτικά, αλλά μην σταματάτε να τα παίρνετε χωρίς ιατρική συμβουλή.
- Άσκηση μέτρια. Η τακτική άσκηση μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος και να αυξήσει τις πιθανότητες για την επίτευξη της εγκυμοσύνης.
Γυναίκες
Για τις γυναίκες, ορισμένες στρατηγικές μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες να μείνουν έγκυες:
Κόψτε το κάπνισμα. Ο καπνός έχει πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις στη γονιμότητα, για να μην αναφέρουμε τη γενική υγεία και την υγεία ενός εμβρύου. Αν καπνίζετε και σκέφτεστε την εγκυμοσύνη, σταματήστε τώρα!
Αποφύγετε το οινόπνευμα και τα ναρκωτικά. Αυτές οι ουσίες μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητά να συλλάβετε και να έχετε μια υγιή εγκυμοσύνη. Μην πίνετε αλκοόλ και μην κάνετε χρήση μαριχουάνας ή κοκαΐνης.
Περιορίστε την καφεΐνη. Οι γυναίκες που προσπαθούν να μείνουν έγκυες ίσως χρειάζεται να περιορίσουν την καφεΐνη.
Ασκηση μέτρια. Η τακτική άσκηση είναι σημαντική, αλλά η πολύ έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει αμμηνόρροια.
Αποφύγετετις υπερβολές στο σωματικό βάρος. Το υπερβολικό βάρος ή το χαμηλό βάρος μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή ορμονών και να προκαλέσει στειρότητα.
