Τα ζωτικά σημεία είναι χρήσιμα για την ανίχνευση ή την παρακολούθηση των ιατρικών προβλημάτων. Μπορούν να μετρηθούν στο σπίτι, σε ένα ιατρείο ή στο νοσοκομείο.
Ζωτικά σημεία καλούμε τα παρακάτω:
- Η θερμοκρασία
- Ο σφυγμός
- Η αναπνοή
- Η αρτηριακή πίεση
Τι είναι η θερμοκρασία του σώματος;
Η κανονική θερμοκρασία σώματος ποικίλλει ανάλογα με το φύλο, την πρόσφατη δραστηριότητα, την κατανάλωση τροφίμων και υγρών, την ώρα και στις γυναίκες το στάδιο του εμμηνορροϊκού κύκλου. Η κανονική θερμοκρασία του σώματος μπορεί να κυμαίνεται από 36,5°C – 37,2°C για έναν υγιή ενήλικα. Η θερμοκρασία σώματος μπορεί να ληφθεί με οποιονδήποτε από τους παρακάτω τρόπους:
- Από το στόμα
- Από το ορθό
- Από τη μασχάλη
- Από το δέρμα
Τι είναι ο σφυγμός;
Ένας ρυθμικός χτύπος των αρτηριών καθώς το αίμα προωθείται από την καρδιά μέσω αυτών και τυπικά ανιχνεύεται στους καρπούς ή τον λαιμό. Η μέτρηση των σφύξεων ανά λεπτό μας δίνει την καρδιακή συχνότητα. Καθώς η καρδιά ωθεί το αίμα μέσω των αρτηριών, οι αρτηρίες πάλλονται με τη ροή του αίματος.
Η φυσιολογική καρδιακή συχνότητα για υγιείς ενήλικες κυμαίνεται από 60 έως 100 παλμούς ανά λεπτό. Η καρδιακή συχνότητα μπορεί να κυμαίνεται και να αυξάνεται με την άσκηση, την ασθένεια, τον τραυματισμό και τα συναισθήματα. Οι γυναίκες ηλικίας 12 ετών και άνω γενικά τείνουν να έχουν ταχύτερους καρδιακούς ρυθμούς απ’ ότι οι άντρες.
Πώς να ελέγξετε τον σφυγμό
Χρησιμοποιήστε το πρώτο και το δεύτερο δάκτυλο, πιέστε σταθερά αλλά απαλά στην αρτηρία μέχρι να αισθανθείτε παλμό.
Μετρήστε τον σφυγμό για 60 δευτερόλεπτα (ή για 15 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια πολλαπλασιάστε x4 για να υπολογίσετε τους ρυθμούς ανά λεπτό).
Κατά την καταμέτρηση, μην παρακολουθείτε συνεχώς το ρολόι, αλλά επικεντρωθείτε στους χτύπους της καρδιάς.
Τι είναι η συχνότητα της αναπνοής;
Είναι ο αριθμός αναπνοών ανά λεπτό. Μετράται συνήθως όταν ένα άτομο είναι σε κατάσταση ηρεμίας και παρατηρούμε πόσες φορές ανεβοκατεβαίνει το στήθος. Οι αναπνοές μπορεί να αυξηθούν με τον πυρετό, μία ασθένεια, με το άγχος κ.α. Κατά τον έλεγχο της αναπνοής, είναι σημαντικό να σημειώσετε επίσης εάν ένα άτομο έχει δυσκολία στην αναπνοή.
Οι κανονικοί ρυθμοί αναπνοής για έναν ενήλικα σε ξεκούραση κυμαίνονται από 12 έως 16 αναπνοές ανά λεπτό.
Τι είναι η αρτηριακή πίεση;
Η αρτηριακή πίεση είναι η πίεση του αίματος στα τοιχώματα των αρτηριών κατά τη διάρκεια συστολής και διαστολής της καρδιάς.
- Η συστολική πίεση αναφέρεται στην πίεση μέσα στην αρτηρία όταν η καρδιά συστέλλεται και προωθεί το αίμα μέσω των αρτηριών στο υπόλοιπο σώμα.
- Η διαστολική πίεση αναφέρεται στην πίεση μέσα στην αρτηρία όταν η καρδιά διαστέλλεται και γεμίζει με αίμα.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση ή η υπέρταση αυξάνει άμεσα τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, καρδιακής ανεπάρκειας και εγκεφαλικού επεισοδίου. Με την υψηλή αρτηριακή πίεση, οι αρτηρίες μπορεί να έχουν αυξημένη αντίσταση ενάντια στη ροή του αίματος, προκαλώντας την καρδιά να ”δουλεύει” σκληρότερα για να κυκλοφορήσει το αίμα.
Δείτε εδώ: 12 τρόφιμα που μειώνουν την υψηλή αρτηριακή πίεση
Πριν μετρήσετε την αρτηριακή πίεση
- Μην καπνίζετε ή πίνετε καφέ για τουλάχιστον 30 λεπτά πριν τη μέτρηση
- Ουρήστε
- Χαλαρώστε 5 λεπτά
- Όταν μετράτε κάνετε 2 έως 3 μετρήσεις σε απόσταση ενός λεπτού και καταγράψτε όλα τα αποτελέσματα.
- Μετρήστε την αρτηριακή πίεση την ίδια ώρα κάθε μέρα ή όπως σας συνιστά ο γιατρός σας.
- Καταγράψτε την ημερομηνία, την ώρα και την πίεση αίματος.
Πάρτε το αρχείο μαζί σας στο επόμενο ραντεβού με τον γιατρό σας. Εάν η συσκευή διαθέτει ενσωματωμένη μνήμη, απλώς πάρτε την συσκευή μαζί σας.
Τα ζωτικά σημεία μετριούνται:
- Κατά την είσοδο του αρρώστου στο Νοσοκομείο
- Πρωί και απόγευμα στη ρουτίνα του Νοσ. τμήματος
- Πριν, κατά και μετά από χειρουργική ή διαγνωστική διαδικασία
- Εαν η γενική κατάσταση του αρρώστου αλλάξει απότομα
- Πριν και μετά από χορήγηση φαρμάκων που επιδρούν στην καρδιαγγειακή και αναπνευστική λειτουργία του αρρώστου
- Πριν από νοσηλευτικές παρεμβάσεις που μπορεί να επηρεάσουν ένα ή περισσότερα από τα Ζ.Σ του αρρώστου
