Πρωκτικές Παθήσεις: Ο όρος αναφέρεται σε μια σειρά παθήσεων που επηρεάζουν τον πρωκτό και το ορθό.
Εάν αντιμετωπίζετε ενοχλήσεις στην περιοχή του πρωκτού, όπως πόνο, φαγούρα, αιμορραγία ή δυσκοιλιότητα, ίσως πάσχετε από κάποια πρωκτική πάθηση.
Σε αυτό το άρθρο, θα βρείτε χρήσιμες πληροφορίες για τις πιο συχνές πρωκτικές παθήσεις, όπως:
- Αιμορροΐδες: Φλεβικές διευρύνσεις στην περιοχή του πρωκτού και του ορθού.
- Ραγάδα πρωκτού: Μικρό σχίσιμο στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό.
- Κονδυλώματα: Καλήθητα ογκίδια που προκαλούνται από τον ιό HPV.
- Περίσφιξη πρωκτού: Στένωση του πρωκτικού σωλήνα.
- Κύστη κόκκυγα: Ισχαιμικό απόστημα στην περιοχή του κόκκυγα.
Ενημερωθείτε για τα συμπτώματα, τις αιτίες και τις διαθέσιμες θεραπείες για κάθε πάθηση. Μάθετε πώς μπορείτε να προλάβετε την εμφάνιση ή την επιδείνωση των πρωκτικών παθήσεων.
Εάν ανησυχείτε για την υγεία σας, συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο ιατρό για να λάβετε την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία.
Γράφει ο Χειρουργός κ. Μαυραντώνης Κωνσταντίνος, Διευθυντής της ΣΤ’ Χειρουργικης Κλινικης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
Ακράτεια Κοπράνων:
Ανεπαρκής ικανότης στον έλεγχο αερίων ή κοπράνων
Γενικός πληθυσμός 2,2%
– Ηλικιωμένοι 60%
Λειτουργία έσω σφιγκτήρα
Διατηρείται σε συνεχή σύσπαση
Λειτουργία έξω σφιγκτήρα
Επιτρέπει τον εκούσιο έλεγχο
Αιτιολογία ακράτειας
- Βλάβη σφιγκτήρων ή πυελικού εδάφους
- Αλλαγή σύστασης κοπράνων
- Ανεπαρκής ορθική αισθητικότητα
- Ανεπάρκεια χωρητικότητας ή ενδοτικότητας
Ακράτεια κοπράνων: Θεραπεία
Συντηρητική:
- Δίαιτα
- Αντιδιαρροϊκά
- Βιοανάδραση
Χειρουργική:
- Επανόρθωση σφιγκτήρα
- Ραδιοσυχνότητες
- Νεοσφιγκτήρες
Αιμορροϊδοπάθεια:
Οι εξωτερικές αιμορροΐδες εντοπίζονται κάτω από την οδοντωτή γραμμή και μπορούν να διογκωθούν κατά την αφόδευση. Οταν θρομβωθούν, προκαλούν συνεχή έντονο πόνο και παρουσιάζουν διόγκωση.
Οι εσωτερικές αιμορροΐδες ξεκινάνε πάνω από την οδοντωτή γραμμή και μπορεί να κατεβαίνουν στο κατώτερο πρωκτικό σωλήνα ή να συνδέονται με τις εξωτερικές. Οταν αναφερόμαστε σε βαθμό αιμορροϊδοπάθειας, αναφερόμαστε στις εσωτερικές αιμορροΐδες.
Πρώτου βαθμού: παραμένουν στο πρωκτικό σωλήνα και μπορεί να αιμορραγούν κατά την αφόδευση
Δευτέρου βαθμού: προβάλουν μόνο κατά την αφόδευση και ανατάσσονται αυτόματα
Τρίτου βαθμού: προβάλουν και ανατάσονται μόνο με το δάκτυλο
Τετάρτου βαθμού: δεν ανατάσσονται. Ενίοτε θρομβώνονται προκαλόντας πόνο που αρχίζει μετα τη κένωση.
Διαφορική Διάγνωση
Διαφορική διάγνωση γίνεται από τα ακόλουθα:
- Άλγος (θρομβωμένες αιμορροΐδες)
- Αιμορραγία (εσωτερικές αιμορροΐδες)
- Κνησμός, Βλέννη (βλεννογονική πρόπτωση)
- Ψηλαφητό μόρφωμα (θρομβωμένες αιμορροΐδες)
Διαφορική Διάγνωση
- Άλγος (ραγάδα, απόστημα, συρίγγιο)
- Αιμορραγία (ραγάδα, πολύπους, νεόπλασμα)
- Κνησμός, Βλέννη (συρίγγιο, κονδυλώματα, πρόπτωση ορθού, ακράτεια)
- Ψηλαφητό μόρφωμα (απόστημα)
Τακτική αντιμετώπισης
- Φυτικές ίνες
- Περίδεση Barron
- Πρωκτοπηξία/συρραφή
- Αιμορροϊδεκτομή
ΟΧΙ ΔΙΑΣΤΟΛΗ
“Θέλω να χειρουργηθώ με LASER!”
“Δεν έχει αποδειχθεί κλινικά καλύτερη αλλά ούτε και ισάξια των καθιερωμένων μεθόδων”
Στένωση
αντιμετωπίζεται με κινητοποίηση κρημνού ή κρημνών από το γλουτό μέσα στο πρωκτό.
Πρόπτωση Ορθού – Συμπτώματα
Πρόπτωση ορθού χαρακτηρίζεται η ολικού πάχους προβολή του ορθού διά των πρωκτικών σφιγκτήρων.
Εσωτερική πρόπτωση υπάρχει όταν το ορθό κάνει εγκολεασμό στο πρωκτικό σωλήνα αλλά δεν προβάλλει διά των σφιγκτήρων. Προβολή μόνο του βλεννογόνου αφορά την αιμορροϊδοπάθεια. Αρχικά η πρόπτωση παρουσιάζεται κατά τη κένωση αλλά αργότερα εμφανίζεται με κάθε αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης.
Χρόνια πρόπτωση οδηγεί σε εξέλκωση, αιμορραγία, αποβολή βλέννης. Σπανίως περισφίγγεται και ισχαιμεί με αποτέλεσμα γαγγραινώδεις αλλοιώσεις. Στο 35-100% των περιπτώσεων οδηγεί σε ακράτεια κοπράνων.
Κατά τη κλινική εξέταση, διαφοροδιάγνωση από τη βλεννογονική πρόπτωση γίνεται αρκετά εύκολα: η πραγματική πρόπτωση ορθού παρουσιάζει ομόκεντρους κύκλους στο βλεννογόνο, ενώ η βλεννογονική της προχωρημένης αιμορροϊδοπάθειας παρουσιάζει ακτινωτές πτυχές.
- Εξέλκωση
- Αιμορραγία
- Βλέννη
- Περίσφιξη και ισχαιμία
- Ακράτεια κοπράνων
Πρόπτωση Ορθού – Χειρουργικές επεμβάσεις
Προεγχειρητικά γίνεται εκτίμηση της λειτουργικότητας των σφιγκτήρων, βιοψία για τυχόν αλλοιώσεων στο δέρμα ή το βλενογόνο, και κολονοσκόπηση. Αν επί συνδρόμου μονήρους ορθικού έλκους (μιά κλινική οντότητα στην οποία θα αναφερθούμε παρακάτω), γίνεται αφοδευογραμμα για να διαγνωσθεί τυχόν εσωτερική πρόπτωση.
Εχουν περιγραφεί πάνω από 100 επεμβάσεις γιά τη πρόπτωση ορθού, γεγονός που αποδεικνύει ότι καμμία δεν είναι η ιδανική. Ουσιαστικά χρησιμοποιούνται σήμερα 2 ομάδες επεμβάσεων: οι διακοιλιακές και οι περινεϊκές. Οι διακοιλιακές περιλαμβάνουν καθήλωση του ορθού, κολεκτομή, ή συνδυασμό και των δύο. Οι περινεϊκές επεμβάσεις περιλαμβάνουν εκτομή και συρρίκνωση σφιγκτήρων. Επιτυχής είναι η επέμβαση που όχι μόνο αποκαθιστά την προπτωση αλλά και την φυσιολογική ορθοπρωκτική λειτουργία.
Ραγάδα:
Το 13% ασθενών που παρουσιάζονται σε κολοπρωκτολογικά κέντρα πάσχουν από ραγάδα . Ως γνωστό είναι ένα σχίσιμο στο κάτω ήμισυ του πρωκτικού σωλήνα, συνήθως στην οπίσθια μέση γραμμή. Αρχικά αφορά στο βλεννογόνο ενώ αργοτερα φθάνει στον έσω σφιγκτήρα.. Χρόνια ραγάδα είναι αυτή που επιμένει πάνω από 3 μήνες ή οταν παρουσιάζει αλλοιώσεις οπως υπέγερση του βλενογόνου στα χείλη, ορατές λευκωπές μυικές ίνες του έσω σφιγκτήρα, υπερτροφική θηλή κλπ.
Οξεία: Στον βλεννογόνο
Χρόνια: Ως τον σφιγκτήρα > 3 μήνες
Συμπτώματα:
Τα συμπτώματα είναι πόνος κατά τη κένωση, αίμα και κνησμός. Η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι οφείλεται σε υπερτονικό έσω σφιγκτήρα που προκαλεί ισχαιμία στο βλεννογόνο.
- Πόνος
- Αίμα
- Κνησμός
Θεραπεία:
Η θεραπεία προσανατολίζεται στο να ελαττωθεί η πίεση του έσω σφιγκτήρα αλλά χωρίς επιβάρυνση στη λειτουργία του. Η διαστολή του δακτυλιου έχει σαφώς μεγαλύτερο κίνδυνο βλάβης του σφιγκτήρα από την έσω σφιγκτηροτομή, πράγμα το οποίο έχει αποδειχθεί με ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα. Η οπίσθια σφιγκτηροτομή με ή χωρίς αφαίρεση της ραγάδας επίσης είναι επικίνδυνη διότι προκαλεί παραμόρφωση του σφιγκτήρα «δίκην κλειδαρότρυπας» με αποτέλεσμα την ακράτεια.
Η χειρουργική μέθοδος επιλογής είναι η πλάγια σφιγκτηροτομή τη 3η ή την 9η ώρα. Εχει ελάχιστες επιπλοκές (3% ακράτεια σε αέρια που συνήθως είναι προσωρινή) και κλείνει στο μισό χρόνο από ότι η οπίσθια σφιγκτηροτομή.
Το 87% όμως των ραγάδων υποχωρεί χωρίς χειρουργική αγωγή, αλλά με δίαιτα πολύ υψηλού υπολλείματος και θερμά εδρόλουτρα. Τα τοπικά αναισθητικά βοηθούν λίγο και βραχυπρόθεσμα, ενώ οι διάφορες αλοιφές ελάχιστα.. Προσφάτως χρησιμοποιήθηκαν φαρμακευτικές ουσίες που επιτυγχάνουν αυτό που λέγεται «χημική σφιγκτηροτομή».
Αυτή επιτυγχάνεται με αλοιφή νιτρωδών (GTN) 00,2%, η οποία αυξάνει την αιμάτωση τοπικά (ποσοστό επιτυχίας έως 70% αντί έως 32% στην ομάδα ελέγχου). Η διάρκεια της θεραπείας είναι 6 εβδομάδες, όμως προκαλεί πονοκεφάλους με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να τη διακόπτουν.
Αλλο σκεύασμα είναι η τοξίνη «Α» από το κλωστρήδιο της αλλαντιάσεως, η οποία προκαλεί πάρεση του μυός στον οποίο ενίεται, στη προκειμένη περίπτωση στον έσω σφιγκτήρα. Ποσοστά επιτυχίας 73% αντι 13%, χωρίς επιπλοκές. Ισως να αποτελέσει τη πρώτη μέθοδο επιλογής ενώ η χειρουργική θεραπεία να προτείνεται σε εκείνους που δεν θεραπεύθηκαν με τη χημική σφιγκτηροτομή
Ελάττωση της πίεσης του έσω σφιγκτήρα
- Διαστολή δακτυλίου
- Σφιγκτηροτομή
- Χειρουργική
- Χημική
- Αλοιφή νιτρωδών
Αποστήματα
Το 90% των περιεδρικών αποστημάτων οφείλεται σε απόφραξη των εκφορητικών πόρων των αδένων που βρίσκονται γύρω από πρωκτικό σωλήνα. Οι εκφορητικοί πόροι βρίσκονται στις κρύπτες ενώ οι αδένες βρίσκονται στον έσω σφιγκτήρα (2/3) ή μεταξύ έσω και έξω σφιγκτήρα (1/3).
Ανάλογα με την ανατομική τους θέση, τα αποστηματα ταξινομούνται ως περιεδρικά, ευθυσχιακά, ενδοσφιγκτηριακά, ορθοπυελικά. Τα περιεδρικά είναι τα συχνότερα, ενώ τα ορθοπυελικά, τα σπανιώτερα. Το απόστημα μπορεί να εντοπίζεται κυκλοτερώς, διαμέσου του ενδοσφιγκτηριακού χώρου, του ευθισχιακού χώρου και ορθοπυελικά, τα λεγόμενα πεταλοειδή αποστήματα.
Συμπτώματα
- Πόνος
- Τοπικά, στο γλουτό, στο κόκκυγα
- Οίδημα
- Πυρετός – Όχι πάντοτε
Θεραπεία
Είναι χειρουργική. Τα αντιβιωτικά δεν έχουν θεραπευτικό ρόλο των αποστημάτων εκτός αν ο ασθενής έχει εκτεταμένη λοίμωξη μαλακών μορίων, διαβήτη ή είναι ανοσοκατεσταλμένος.
Τα περιεδρικά αποστήματα μπορούν να παροχετευθούν με τοπική αναισθησία. Γϊνεται μιά τομή σε σχήμα σταυρού στο σημείο που το απόστημα προβάλλει περισσότερο. Οι γωνίες του δέρματος αφαιρούνται γιά να μη κλείσει πρόωρα το τραύμα. Γενικώς δεν αφήνουμε γάζες μέσα στη κοιλότητα. Επιλέγεται σημείο παροχέτευσης που να είναι κοντά στο πρωκτο ώστε αν ακολουθήση η δημιουργία συργγίου αυτό να έχει τη μικρότερη δυνατόν πορεία. Τα περισσόττερα αποστήματα μπορούν να παροχετευθούν κατά τον ίδιο τρόπο, εκτός αν είναι πεταλοειδή. Σε μιά τέτοια περίπτωση η παροχέτευση γίνεται υπό γενική αναισθησια και τέμνεται το κάτω τμήμα του έσω σφιγκτήρα ώστε να ο οπισθιος πρωκτικός χώρος, από όπου θεωρείται ότι ξεκινάνε και τα αποστήματα αυτά, και ακολουθούν τομές στα πλάγια, γιά να παροχετευθούν οι ευθυσχιακοί χώροι και οι πρόσθιες προεκτάσεις του αποστηματος.
Τα ενδοσφιγκτηριακά αποστηματα χαρακτηρίζονται, όπως είδαμε, από πόνο δυσανάλογο με τα κλινικά ευρήματα. Η εξέταση μπορεί να γίνει μόνο υπό γενική αναισθησία και ακολουθεί η διαίρεση του έσω σφιγκτηρα και η αποκάλυψη του αποστήματος κατά μήκος του. Μπορεί να γίνει μαρσιποποίηση.
Εναλλακτικά, αν ο ασθενής είναι σε καλή γενική κατάσταση, μπορεί να τοποθετηθεί σωλήνας Pezzer. Προσοχή να μην είναι ο καθετήρας πολύ μικρός και πέσει μέσα στην αποστηματική κοιλότητα. Η μέθοδος αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι πρακτικά ο ασθενής δεν χρειάζεται νοσηλεία.
Ισως ο πιό σημαντικός παράγων στη θεραπεία των ορθοπυελικά αποστημάτων, είναι η αναγνώριση της προέλευσης τους, δεδομένου ότι μπορεί να αποτελούν την προς τα επάνω επέκταση ενδοσφιγκτηριακών αποστημάτων ή τη προς τα κάτω προέκταση πυελικού αποστήματος. Η θεραπεία είναι διαφορετική για κάθε περίπτωση. Αν το απόστημα αποτελεί προέκαταση ενδοσφιγκτηριακού, η παροχέτευση γίνεται διά του εντέρου,αλλιώς θα δημιουργηθεί υπερσφιγκτηριακό συρίγγιο. Αν αποτελεί προέκαταση ευθυσχιακού αποστήματος η παροχέτευση γίνεται διαδερμικά, αλλιώς θα δημιουργηθεί εξωσφιγκτηριακό συρίγγιο. Αν το απόστημα αποτελεί προς τα κάτω προέκταση πυελικού αποστήματος, η παροχέτευση γίνεται από όπου αυτό προβάλλει περισσότερο.
Χειρουργική
- Με ή χωρίς σωλήνα
- Όχι γάζες μέσα
- Αναγνώριση προέλευσης
Αντιβιοτικά
(Διαβήτης, Ανοσοκαταστολή, Εκτεταμένη λοίμωξη)
Συρίγγια
Τα συρίγγια είναι ανώμαλοι πόροι ή κοιλότητες που επικοιωνούν με το ορθό ή τον πρωκτό μέσω αναγνωρίσιμου έσω στομίου.
Χωρίζονται σε:
1. Ενδοσφιγκτηριακά
- Απλό χαμηλό
- Υψηλό τυφλό
- Υψηλό με άνοιγμα στο τυφλό σημειο
- Ανοιγμα στο ορθό χωρίς εξωτερικό στόμιο
- Πυελικής προέλευσης
2. Διασφιγκτηρικά
- Απλό
- Υψηλό τυφλό
3. Υπερσφιγκτηριακά
- Απλό
- Υψηλό τυφλό
4. Εξωσφιγκτηριακά
- Απότοκο συριγγίου
« τραύματος
« πρωκτικής νόσου
« πυελικής φλεγμονής
Τα ενδοσφιγκτηριακά είναι τα συχνότερα (70%) και είναι απότοκα περιεδρικών αποστημάτων. Το συρίγγιο περνάει μεταξύ των δύο σφιγκτήρων.
Τα διασφιγκτηρικά (23%) δημιουργούνται από αποστήματα ευθισχιακού χώρου. Ο πόρος περνάει από το έσω στόμιο, δια του έσω και έξω σφιγκτήρα, στον ευθισχιακό βόθρο. Μιά μορφή διασφιγκτηριακού συριγγίου είναι και το ορθοκολπικό συρίγγιο.
Τα υπερσφιγκτηριακά συρίγγια (5%) απορέουν από αποστήματα άνωθεν του ανελκτήρα. Ο πόρος περνάει μεταξύ των δύο σφιγκτήρων και στη συνέχεια προχωράει πάνω από τον ηβοορθικό, επί τα εκτός του έξω σφιγκτήρα.
Τα εξωσφιγκτηριακά είναι τα σπανιώτερα (2%). Ο πόρος περνάει από το ορθό, διά των ανελκτύρων και κατεβαίνει προς τον ευθισχιακό βόθρο και στο δέρμα. Είναι συνήθως αποτέλεσμα τραυματισμού, νόσου Crohn ή το συχνότερο, ιατρογενή κατά τη διάρκεια επέμβασης για απλό συρίγγιο και διάνοιξη λανθασμένης διόδου με τη μύλη.
Θεραπεία
Είναι χειρουργική. Τρείς είναι οι στόχοι της επέμβασης: να εξαλειφθεί το συρίγγιο, να μην υποτροπιάσει και να διατηρηθεί η σφιγκτηριακή λειτουργία. Στο χειρουργείο, το έσω στόμιο μπορεί να αναγνωρισθεί με διάφορες μεθόδους όπως εισαγωγή μύλης, ένεση οξυζενέ, παρακολούθηση της πορείας του κοκκιωματώδους ιστού.
Χειρουργική
- Να εξαλειφθεί το συρίγγιο
- Να μην υποτροπιάσει
- Να διατηρηθεί η σφιγκτηριακή λειτουργία
Περιπρωκτική χώρα – Κονδυλώματα
Βιοψίες
(χαρτογράφηση) —> Καρκίνωμα —> ΧΜΘ, RT
↓
Αρνητικές
↓
Παρακολούθηση
ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ
- Όταν υπάρχει αίμα
- Μετά τα 50
- Ανά 2-5 χρόνια
Γράφει ο Κος Μαυραντώνης Κωνσταντίνος – Διευθυντής ΣΤ’ Χειρουργικής Κλινικής του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
Διεύθυνση Ιατρείου: Λυκείου 2Α, 106 74 Αθήνα
τηλ. επικοινωνίας: 210 686 7139-141 – 6945 553 953
Δείτε το βιογραφικό του κ. Μαυραντώνη ΕΔΩ: http://lapcolectomy.org
