Μυελού των οστών είναι ένα σπογγώδες υλικό μέσα στα οστά, όπου το σώμα μας κατασκευάζει και αποθηκεύει κύτταρα του αίματος. Όταν είναι διηθημένος, παράγει πολύ λίγα αιμοσφαίρια και κύτταρα για το ανοσοποιητικό σύστημα.
Ένα μόσχευμα αντικαθιστά τον προσβληθέντα μυελό των οστών με υγιή κύτταρα μυελού. Μπορεί να θεραπεύσει ορισμένες ασθένειες ή κάποιους τύπους καρκίνου. Η μεταμόσχευση ενέχει μια μακρά διαδικασία ανάκτησης και έναν κίνδυνο σοβαρών παρενεργειών. Εάν χρειαστεί, μιλήστε με το γιατρό σας για όλα τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μεταμόσχευσης.
Ποιος χρειάζεται μεταμόσχευση μυελού των οστών;
Ο μυελός των οστών περιέχει τα βλαστικά κύτταρα του αίματος.
Αναπτύσσονται:
- Ερυθρά αιμοσφαίρια, τα οποία μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα
- Λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα
- Τα αιμοπετάλια, τα οποία επιτρέπουν στο αίμα να πήξει
Ορισμένοι τύποι καρκίνου, όπως η λευχαιμία, το λέμφωμα και το πολλαπλό μυέλωμα, μπορούν να προσβάλλουν τον μυελό των οστών ή μερικές θεραπείες για καρκίνο, όπως υψηλές δόσεις χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας.
Η μεταμόσχευση μυελού των οστών μπορεί να βοηθήσει σε σοβαρή μορφή απλαστικής αναιμίας, μια ασθένεια στην οποία το σώμα δεν παράγει αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια. Μπορεί επίσης να βοηθήσει με ορισμένα είδη αυτοάνοσων ασθενειών, στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλει τους υγιείς ιστούς του σώματος.
Πριν από τη Μεταμόσχευση:
Ο γιατρός θα παραγγείλει εξετάσεις αίματος καθώς και άλλες εξετάσεις να δει πως δουλεύει η καρδιά, οι πνεύμονες και το ήπαρ.
Εάν η μεταμόσχευση αποτελεί μια καλή επιλογή, θα χρειαστείτε μια πηγή νέων βλαστοκυττάρων αίματος που ταιριάζουν με τα δικά σας. Οι γιατροί μπορούν να τα πάρουν
- Από το σώμα σας
- Από έναν δότη (συγγενή ή δωρητή)
Τα μητρώα δωρητών αντιστοιχούν σε άτομα που έχουν τον ίδιο τύπο πρωτεΐνης στα λευκά αιμοσφαίρια τους, που ονομάζεται ανθρώπινο αντιγόνο λευκοκυττάρων (HLA). Ο τύπος HLA είναι κληρονομικός οπότε είναι πολύ πιθανό κάποιος από την οικογένειά σας να είναι συμβατός δότης.
Εάν τα βλαστοκύτταρα για τη μεταμόσχευση προέρχονται από το σώμα σας ή από έναν δότη, οι γιατροί μπορούν να τα πάρουν με έναν από τους τρεις τρόπους:
- Απευθείας από το μυελό των οστών με βελόνα, συνήθως τοποθετείται στο λαγόνιο οστό ή στο στέρνο
- Από το αίμα του δωρητή
- Από το αίμα στον ομφάλιο λώρο μετά τη γέννηση ενός μωρού
Η διαδικασία της μεταμόσχευσης:
Λίγες μέρες πριν τη μεταμόσχευση, θα επισκεφθείτε το νοσοκομείο και θα σας τοποθετήσουν έναν σωλήνα που ονομάζεται κεντρικός φλεβικός καθετήρας. Μπορεί επίσης να πάρετε μια υψηλή δόση χημειοθεραπείας, ή ακτινοβολία, για περίπου 10 ημέρες. Η διαδικασία αντιμετωπίζει τον καρκίνο και δημιουργεί χώρο για την ανάπτυξη νέων κυττάρων στον μυελό. Επίσης, εξασθενεί εν συντομία το ανοσοποιητικό σύστημα για να εμποδίσει το σώμα να καταπολεμήσει τα νέα κύτταρα.
Κατά τη διάρκεια της μεταμόσχευσης, θα λάβετε νέα κύτταρα αίματος μέσω του κεντρικού φλεβικού καθετήρα. Πιθανώς χωρίς χορήγηση αναισθησίας, αλλά δεν θα πονάτε.
Μόλις τα νέα κύτταρα βρεθούν στο αίμα, θα ταξιδέψουν στο μυελό των οστών. Εκεί θα αναπτυχθούν σε ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια. Αυτή η διαδικασία, μπορεί να διαρκέσει 2 έως 4 εβδομάδες.
Μετά τη μεταμόσχευση:
Το ανοσοποιητικό σύστημα θα είναι αδύναμο, επομένως θα λαμβάνετε φάρμακα για την πρόληψη λοιμώξεων.
Μπορεί επίσης να χρειαστείτε μεταγγίσεις αίματος.
Για τις πρώτες εβδομάδες, θα ελέγχουν συχνά το αίμα για να ελέγξουν την πορεία της μεταμόσχευσης. Μπορεί επίσης να πάρουν ένα μικρό δείγμα του μυελού των οστών.
Αν πάρετε μυελό από έναν δότη, θα πρέπει να αναζητήσετε συμπτώματα ασθένειας μοσχεύματος έναντι ξενιστή, όταν τα νέα κύτταρα επιτεθούν στα δικά σας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Εξανθήματα ή φουσκάλες
- Ενοχλήσεις στο στομάχι ή αλλαγές στην όρεξη
- Διάρροια
- Κίτρινο δέρμα (ίκτερος)
Η ασθένεια μοσχεύματος έναντι ξενιστή μπορεί να γίνει μακροχρόνια κατάσταση. Αν αυτό συμβαίνει, μπορεί να έχετε:
- Ξηρά μάτια
- Πόνο στις αρθρώσεις
- Βήχα
- Προβλήματα αναπνοής
- Ερεθισμό στο πέος ή στον κόλπο με αποτέλεσμα επώδυνο σεξ
Το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να χρειαστεί ένα ή περισσότερα χρόνια για να ανακάμψει μετά τη μεταμόσχευση. Θα χρειαστεί να συνεχίσετε να παίρνετε φάρμακα και να κάνετε πολλές επισκέψεις στο γιατρό. Πιθανώς δεν θα είστε σε θέση να επιστρέψετε στην εργασία ή σε άλλες δραστηριότητες για λίγο.
Η θεραπεία έχει σώσει χιλιάδες ανθρώπους με καρκίνο. Γι’ αυτό μην διστάσετε να γίνετε δότης μυελού των οστών.
