Η ισονιαζίδη είναι ένα αντιφυματικό – αντιβιοτικό που έχει κεντρικό ρόλο στην πρόληψη και θεραπεία της φυματίωσης, μιας σοβαρής λοιμώδους νόσου που προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium tuberculosis. Η χρήση της ισονιαζίδης είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εξάλειψη και τον έλεγχο της φυματίωσης.
Τι είναι η Ισονιαζίδη;
Η ισονιαζίδη χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα για τη θεραπεία ενεργών λοιμώξεων της φυματίωσης και μόνη της για την πρόληψη ενεργών λοιμώξεων σε άτομα που ενδέχεται να έχουν μολυνθεί με τα βακτήρια (άτομα με θετική Mantoux). Ως αντιβιοτικό, δρα σταματώντας την ανάπτυξη των βακτηρίων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αντιμετωπίζει μόνο τις βακτηριακές λοιμώξεις και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη. Η χρήση οποιουδήποτε αντιβιοτικού όταν δεν είναι απαραίτητο μπορεί να προκαλέσει ανθεκτικότητα των μικροβίων και την ανεπάρκειά του σε μελλοντικές λοιμώξεις.
Πώς χρησιμοποιείται η Ισονιαζίδη;
Η λήψη αυτού του φαρμάκου γίνεται από το στόμα, κατά προτίμηση νηστικοί (1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά τα γεύματα), όπως ορίζει ο γιατρός. Σε περίπτωση χρήσης της υγρής μορφής, η δόση πρέπει να μετράται με ακρίβεια με ειδικό μετρητικό σκεύος. Εάν λαμβάνετε επίσης αντιόξινα που περιέχουν αλουμίνιο, πρέπει να παίρνετε το φάρμακο τουλάχιστον 1 ώρα πριν από το αντιόξινο.
Δοσολογία
Για θεραπεία και χημειοπροφύλαξη συνήθης δόση 5mg/kg/24ωρο μέχρι 300mg/24ωρο σε εφάπαξ χορήγηση με κενό στόμαχο. Παιδιά 10-20mg/24ωρο μέχρι 300mg/24ωρο, σε μηνιγγίτιδα 20mg/kg/24ωρο μέχρι 500mg/24ωρο. Nα χορηγείται συγχρόνως πυριδοξίνη 25mg/12ωρο για την προφύλαξη από την περιφερική νευροπάθεια. Δεν μειώνεται η δοσολογία επί νεφρικής ανεπάρκειας, αλλά αυξάνεται η δόση της πυριδοξίνης. Σε αιμοκάθαρση 5mg/kg/24ωρο 3 φορές την εβδομάδα.
- Ανάλογα με την ηλικία και το βάρος: Η δοσολογία διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του ασθενούς, γεγονός που απαιτεί την ακριβή αξιολόγηση τους πριν από την έναρξη της θεραπείας.
- Με βάση την ιατρική κατάσταση: Οι προϋπάρχουσες ιατρικές συνθήκες του ασθενούς μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση, την επεξεργασία και την αποβολή της ισονιαζίδης από τον οργανισμό, επηρεάζοντας έτσι την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του φαρμάκου.
- Αντίδραση στη θεραπεία: Η ανταπόκριση του ασθενούς στην αρχική δόση μπορεί να υποδείξει την ανάγκη για προσαρμογή, είτε με αύξηση είτε με μείωση της δοσολογίας.
Λήψη του Φαρμάκου
- Κατανάλωση προ γευμάτων: Η ισονιαζίδη πρέπει να λαμβάνεται από το στόμα, κατά προτίμηση σε άδειο στομάχι, δηλαδή 1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά τα γεύματα, για να εξασφαλιστεί η βέλτιστη απορρόφηση και αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.
- Χρήση ειδικού μετρητικού σκεύους: Σε περίπτωση χρήσης της υγρής μορφής της ισονιαζίδης, είναι απαραίτητο να μετράται η δόση με ακρίβεια χρησιμοποιώντας ειδικό μετρητικό σκεύος. Η χρήση κουταλιού δεν συνιστάται για κανένα φάρμακο, καθώς μπορεί να μην εξασφαλίζει την ακριβή δοσολογία.
- Αποφυγή αλουμινίου: Εάν λαμβάνετε επίσης αντιόξινα που περιέχουν αλουμίνιο, πρέπει να παίρνετε την ισονιαζίδη τουλάχιστον 1 ώρα πριν από το αντιόξινο για να αποφευχθεί η διατάραξη της απορρόφησης του φαρμάκου.
Συχνότητα και Χρόνος Λήψης:
Για την καλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα, το φάρμακο πρέπει να λαμβάνεται σε ομοιόμορφα διαστήματα. Αν λαμβάνετε την ισονιαζίδη καθημερινά, κάντε το την ίδια ώρα κάθε μέρα. Για όσους τη λαμβάνουν σε εβδομαδιαία βάση, επιλέξτε την ίδια ημέρα και ώρα κάθε εβδομάδα.
Ενδείξεις Χρήσης Ισονιαζίδης:
Πρόληψη Φυματίωσης
Η ισονιαζίδη χρησιμοποιείται μόνη της για την πρόληψη ενεργών λοιμώξεων φυματίωσης σε άτομα που έχουν μολυνθεί με τα βακτήρια αλλά δεν έχουν αναπτύξει τη νόσο. Αυτό περιλαμβάνει άτομα με θετική mantoux, δηλαδή εκείνα που έχουν εκτεθεί στο βακτήριο αλλά δεν εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου. Η προληπτική θεραπεία στοχεύει στην αποφυγή της ενεργοποίησης της λοίμωξης.
Θεραπεία Ενεργής Φυματίωσης
Σε περιπτώσεις ενεργής φυματίωσης, η ισονιαζίδη χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα για τη θεραπεία της νόσου. Η πολυφαρμακευτική προσέγγιση είναι απαραίτητη για την αποφυγή της ανάπτυξης ανθεκτικότητας στα φάρμακα από το βακτήριο. Η ισονιαζίδη δρα σταματώντας την ανάπτυξη των βακτηρίων, προσφέροντας μια σταθερή θεραπευτική λύση.
Αλληλεπιδράσεις της Ισονιαζίδης με Άλλα Φάρμακα:
- Αναλγητικά και πυρετοκατασταλτικά (Ακεταμινοφαίνη): Η ισονιαζίδη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της ακεταμινοφαίνης στο αίμα, αυξάνοντας τον κίνδυνο ηπατοτοξικότητας.
- Αντιμυκητιασικά φαρμακα (κυρίως αζολικά παράγωγα όπως η ιτρακοναζόλη και η κετοκοναζόλη): Μπορεί να παρεμποδίζεται η μεταβολή των αντιμυκητιασικών φαρμάκων, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο τοξικότητας.
- Αντιόξινα που περιέχουν αλουμίνιο: Η λήψη αντιόξινων μαζί με ισονιαζίδη μπορεί να μειώσει την απορρόφηση της ισονιαζίδης, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά της.
- Αντικαταθλιπτικά και φάρμακα για το κεντρικό νευρικό σύστημα: Ορισμένα αντικαταθλιπτικά και φάρμακα για την θεραπεία νευρολογικών διαταραχών μπορεί να επηρεαστούν από την ισονιαζίδη, αλλάζοντας την αποτελεσματικότητα ή τα επίπεδα τοξικότητας των φαρμάκων.
- Φαινυτοΐνη: Η ισονιαζίδη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα φαινυτοΐνης στο αίμα, αυξάνοντας τον κίνδυνο τοξικών αντιδράσεων.
Εμβόλιο κατά της φυματίωσης – BCG: Τι πρέπει να γνωρίζετε
Ψευδή Εργαστηριακά Αποτελέσματα
- Εξετάσεις ούρων για γλυκόζη: Η ισονιαζίδη μπορεί να παρεμβαίνει σε ορισμένες εργαστηριακές εξετάσεις, όπως οι εξετάσεις ούρων για γλυκόζη, προκαλώντας ψευδώς θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα.
Η αποτελεσματική διαχείριση των αλληλεπιδράσεων περιλαμβάνει την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού για όλα τα φάρμακα, συμπληρώματα και βότανα που λαμβάνει ο ασθενής. Ο γιατρός μπορεί να προσαρμόσει τη δοσολογία, να συστήσει εναλλακτικές θεραπείες ή να παρακολουθήσει πιο στενά τον ασθενή για πιθανές αντιδράσεις.
Αντενδείξεις της Ισονιαζίδης: Παράγοντες για την Αποφυγή Χρήσης
Η ισονιαζίδη, ενώ αποτελεί βασικό φάρμακο στην πρόληψη και θεραπεία της φυματίωσης – αντιφυματικό, δεν είναι κατάλληλο για όλους. Υπάρχουν συγκεκριμένες αντενδείξεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν από την έναρξη της θεραπείας.
Ενεργή Ηπατική Νόσος
Η ισονιαζίδη απαγορεύεται σε ασθενείς με ενεργή ηπατική νόσο ή σε άτομα που έχουν ιστορικό ηπατοτοξικότητας λόγω χρήσης ισονιαζίδης. Η φαρμακοκινητική του φαρμάκου και η δυνατότητα επιβάρυνσης της ηπατικής λειτουργίας καθιστούν την ισονιαζίδη επικίνδυνη για ασθενείς με ηπατικά προβλήματα.
Ιστορικό Σοβαρών Αλλεργικών Αντιδράσεων στην Ισονιαζίδη
Άτομα που έχουν παρουσιάσει σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις, όπως αναφυλαξία ή άλλες σοβαρές υπερευαισθησίες στην ισονιαζίδη στο παρελθόν, δεν πρέπει να λάβουν το φάρμακο. Η εκ νέου έκθεση στην ισονιαζίδη μπορεί να επιφέρει σοβαρές ή ακόμα και θανατηφόρες αντιδράσεις.
Σοβαρές Αντιδράσεις στο Παρελθόν Λόγω Ισονιαζίδης
Άτομα που έχουν εμφανίσει σοβαρές παρενέργειες από τη χρήση ισονιαζίδης στο παρελθόν, όπως σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία, οξεία ηπατίτιδα, ή άλλες σοβαρές αντιδράσεις, πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση του φαρμάκου.
Παλιές θεραπείες για τη φυματίωση: Από τα σανατόρια στη σύγχρονη ιατρική
Επιπλέον Παράγοντες Προσοχής
Εκτός από τις αντενδείξεις, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που απαιτούν προσοχή κατά την έναρξη θεραπείας με ισονιαζίδη, όπως η ηλικία (άνω των 35 ετών), η κατανάλωση αλκοόλ, η χρήση ουσιών, και η ύπαρξη προϋπαρχουσών ηπατικών προβλημάτων. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ηπατοτοξικότητας και άλλων σοβαρών παρενεργειών, απαιτώντας ενδελεχή ιατρική αξιολόγηση και παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
Κύηση: Παρόλο ότι θεωρείται ασφαλές φάρμακο για χορήγηση στην κύηση, υπάρχει μικρή πιθανότητα πρόκλησης δυσμορφιών στο έμβρυο. Για τον λόγο αυτό να αποφεύγεται η χορήγηση κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης.
Γαλουχία: Το φάρμακο απεκκρίνεται στο μητρικό γάλα. Όταν χορηγείται σε γυναίκες, οι οποίες βρίσκονται στην περίοδο της
γαλουχίας, τα βρέφη πρέπει να παρακολουθούνται συχνά για τοξικές αντιδράσεις.
Παρενέργειες της Ισονιαζίδης:
Κοινές Παρενέργειες
- Ναυτία
- Έμετος
- Διάρροια
- Ηπατική δυσλειτουργία: Η ισονιαζίδη μπορεί να προκαλέσει αυξήσεις στα επίπεδα των ηπατικών ενζύμων, υποδηλώνοντας ηπατική δυσλειτουργία. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εκδηλωθεί ηπατίτιδα.
Σοβαρές Παρενέργειες
- Περιφερική νευροπάθεια: Αυτή η παρενέργεια προκύπτει λόγω της ανεπάρκειας βιταμίνης Β6, που μπορεί να προκληθεί από την ισονιαζίδη. Συμπτώματα περιλαμβάνουν μούδιασμα και πόνο στα άκρα.
- Οπτικές διαταραχές: Αλλαγές στην όραση ή δυσκολία στην εστίαση μπορεί να συμβούν, αν και είναι λιγότερο συχνές.
- Σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις: Περιλαμβάνουν εξανθήματα, κνίδωση και σε σπάνιες περιπτώσεις, αναφυλαξία.
- Ψυχιατρικές ιαταραχές: Περιστατικά ψύχωσης ή σύγχυσης έχουν αναφερθεί σπάνια.
- Αυξημένος κίνδυνος ηπατικής νόσου: Ειδικά σε ασθενείς άνω των 35 ετών, οι υπερκαταναλωτές αλκοόλ και οι χρήστες ναρκωτικών μπορεί να αντιμετωπίσουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή ηπατική νόσο.
Διαχείριση των Παρενεργειών
Η προληπτική παρακολούθηση και η έγκαιρη αναγνώριση των παρενεργειών είναι σημαντική. Η τακτική παρακολούθηση από τον θεράποντα ιατρό, παρακολούθηση των λειτουργικών δοκιμασιών του ήπατος και η προσαρμογή της δόσης ή η αλλαγή της θεραπείας μπορεί να απαιτηθούν για την αποφυγή σοβαρών παρενεργειών. Η χορήγηση βιταμίνης Β6 μπορεί επίσης να συνιστάται για την πρόληψη ή τη διαχείριση της περιφερικής νευροπάθειας.
Παράληψη Δόσης
Καθημερινή Λήψη: Αν ξεχάσετε να πάρετε μια δόση και το συνειδητοποιήσετε την ίδια μέρα, πρέπει να τη λάβετε μόλις το θυμηθείτε. Εάν όμως θυμηθείτε την επόμενη μέρα, παραλείψτε την ξεχασμένη δόση και συνεχίστε με το κανονικό πρόγραμμα. Μην πάρετε διπλή δόση για να αναπληρώσετε αυτή που ξεχάσατε.
Εβδομαδιαία Λήψη: Αν ξεχάσετε μια εβδομαδιαία δόση και το συνειδητοποιήσετε εντός μιας ή δύο ημερών, πάρτε την ξεχασμένη δόση και συνεχίστε κανονικά το πρόγραμμά σας. Αν περάσουν περισσότερες ημέρες, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για το πώς να προχωρήσετε.
Φύλαξη του Φαρμάκου
- Η ισονιαζίδη πρέπει να φυλάσσεται σε θερμοκρασία δωματίου, μακριά από άμεσο φως και υγρασία. Αποφύγετε τη φύλαξή σε μπάνιο ή κουζίνα όπου μπορεί να εκτεθεί σε υγρασία.
- Κρατήστε το φάρμακο μακριά από παιδιά και κατοικίδια.
Όλα τα φάρμακα έχουν δυνητικές παρενέργειες και χρειάζονται συνταγή ιατρού! Όταν χορηγούνται με την κατάλληλη ένδειξη και στη σωστή δόση, είναι ασφαλή και συμβάλουν στην αποκατάσταση της υγείας του ασθενούς. Αυτό ισχύει για όλα τα εγκεκριμένα φάρμακα από τις αρμόδιες αρχές (Ε.Ο.Φ, F.D.A κ.α).
Πηγές:
Το παρόν κείμενο δημιουργήθηκε από την nosokoma247.gr, βασιζόμενο σε αξιόπιστες πηγές, με τη συνδρομή κειμενογράφου-διορθωτή και Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Η εταιρεία που δημιούργησε το φωτογραφικό υλικό έχει χορηγήσει άδεια εμπορικής χρήσης.
Επιπλέον, το κείμενο ελέγχθηκε από επαγγελματία υγείας. Σε περίπτωση αναπαραγωγής, οφείλετε να αναφέρετε την πηγή με ενεργό σύνδεσμο (link).
