Ο πνευμοθώρακας, μια επείγουσα ιατρική κατάσταση, ορίζεται ως η παρουσία αέρα στον πλευριτικό χώρο, δηλαδή, μεταξύ του πνεύμονα και του θωρακικού τοιχώματος. Η συσσώρευση αέρα οδηγεί σε κατάρρευση του πνεύμονα, επηρεάζοντας την αναπνοή και την οξυγόνωση του οργανισμού.
Γράφει ο κος Δημήτριος Μάλλιος, Θωρακοχειρουργός
Πνευμοθώρακας
Η συλλογή αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα ονομάζεται: πνευμοθώρακας
Αιτίες πνευμοθώρακα
Ο πνευμοθώρακας διακρίνεται σε:
Πρωτοπαθή (spontaneous pneumothorax): οφείλεται σε ρήξη φυσαλίδων ή αερωδών κύστεων που συχνά βρίσκονται στην κορυφή του
άνω λοβού (σε μικρότερο ποσοστό μπορούν να αναγνωριστούν και σε αλλά σημεία του πνεύμονα). H ρήξη μπορεί να συμβεί είτε σε άσκηση είτε και σε κάποια απλή καθημερινή δραστηριότητα. Αφορά κυρίως υγιείς νεαρούς ενήλικες.
Δευτεροπαθή: είναι αποτέλεσμα τραύματος (αμβλέος η διατιτραίνοντος) ιατρογενών αιτιών, ενώ και η ύπαρξη υποκειμένων νόσων του πνευμονικού παρεγχύματος μπορεί να επιπλακούν και να προκαλέσουν πνευμοθώρακα (πχ. ΧΑΠ, βρογχ. άσθμα, φυματίωση , κυστική ίνωση, καταμήνιο πνευμοθώρακα κλπ).
Η νόσος έχει την τάση να υποτροπιάζει. Ο κίνδυνος υποτροπής μετά το πρώτο επεισόδιο πνευμοθώρακα είναι περίπου 40% και μετά δεύτερη υποτροπή 80%.
Άνω του 60% των υποτροπών συμβαίνει μέσα στα 2 έτη από το πρώτο επεισόδιο. Επίσης,
οι πιθανότητες να πάθει πνευμοθώρακα στον άλλο πνεύμονα είναι αυξημένες σε
σχέση με εκείνες του γενικού πληθυσμού.
Συμπτωματολογία
Το κυριότερο σύμπτωμα είναι οξύς διαξιφιστικός πόνος στο θώρακα και δύσπνοια.
Σε περιπτώσεις που ο πνευμοθώρακας είναι μεγάλος ή είναι «υπό τάση» συνοδεύεται
από δύσπνοια, ταχυκαρδία, υπόταση, λόγω των πιεστικών φαινομένων που
ασκούνται στην καρδιά και τα μεγάλα αγγεία του μεσοθωρακίου.
Διάγνωση
Σε περίπτωση που ο πνευμοθώρακας είναι μεγάλος, μπορεί να διαγνωσθεί ακόμη και με την απλή ακρόαση, διαφορετικά μία απλή ακτινογραφία θώρακος είναι αρκετή.
Αντιμετώπιση του Πνευμοθώρακα
Θεραπευτική αντιμετώπιση:
1) Εάν ο πνευμοθώρακας είναι μικρός (10%) αντιμετωπίζεται συντηρητικά με χορήγηση οξυγόνου. O ασθενής τίθεται υπό παρακολούθηση για τουλάχιστον ένα 24/ωρο. Εάν ο πνευμοθώρακας μεγαλώσει τότε πρέπει να τοποθετηθεί σωλήνας
κλειστής παροχέτευσης (bullaw).
2) Πνευμοθώρακας > 10% αντιμετωπίζεται με τοποθέτηση σωλήνα κλειστής παροχέτευση(bullaw). Με τον τρόπο αυτό παροχετεύεται ο αέρας που βρίσκεται στο ημιθωράκιο επιτρέποντας στον πνεύμονα να εκπτυχθεί και να ανακτήσει τον χώρο του στο ημιθωράκιο. Εάν υπάρχει διαφυγή αέρα (διότι η ραγεισα αερώδης κύστη δεν έχει επουλωθεί ή είναι μεγάλη) για χρονικό διάστημα > 48 h τότε ο πνευμοθώρακας ονομάζεται εμμένων και είναι ένδειξη για χειρουργείο ακόμα και αν είναι το πρώτο επεισόδιο.
Πνευμοθώρακας δεξιού ημιθωρακίου και τοποθέτηση bullaw (εικόνα αριστερά),
έκπτυξη δεξιού πνεύμονα μετά την τοποθέτηση bullaw (εικόνα δεξιά).
Ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας
•Εμμένων πνευμοθώρακας (διαφυγή αέρος για διάστημα μεγαλύτερο των 48 h)
•Υποτροπιάζων πνευμοθώρακας (δεύτερο επεισόδιο)
•Ύπαρξη μεγάλης αερώδους κύστης
•Κοινωνικό- επαγγελματικοί λόγοι, που αποτελούν ένδειξη για χειρουργική θεραπεία από το πρώτο επεισόδιο όπως πιλότος αεροσκάφους, δύτης (scuba diver), οδηγός λεωφορείου, ναυτικός, μόνιμος κάτοικος απομονωμένης περιοχής (μικρού νησιού, ορεινού χωριού κλπ)
•Ιστορικό πνευμοθώρακα από το αντίθετο ημιθωράκιο
•Ταυτόχρονος αμφοτερόπλευρος πνευμοθώρακας
Χειρουργική αντιμετώπιση του Πνευμοθώρακα
H θωρακοσκοπική (VATS) θεραπεία του πνευμοθώρακα αποτελεί τη χειρουργική αντιμετώπιση εκλογής σήμερα. Εκτελείται υπό γενική αναισθησία με διασωλήνωση ειδικού τραχειοσωλήνα (διπλού αυλού). Πρόκειται για τραχειοσωλήνα με τον οποίο επιτυγχάνεται αερισμός στον ένα πνεύμονα ενώ ο άλλος πνεύμονας ο οποίος πρόκειται να υποβληθεί σε χειρουργικούς χειρισμούς δεν συμμετέχει στην
αναπνευστική λειτουργία λόγω της πνευμονικής σύμπτωσης – ρίκνωσης (lung collapse) που έχει επιτευχθεί από τον αναισθησιολόγο. Πραγματοποιείται με τρεις τομές (1 εκ) στο θωρακικό τοίχωμα. Από την μια εισέρχεται το θωρακοσκόπιο (camera) και από τις άλλες δυο οπές τα χειρουργικά εργαλεία. Με την τεχνική αυτή επιτυγχάνεται η Θωρακοσκοπική εκτομή των φυσαλίδων η των αερωδών κύστεων
με χρήση ειδικών θωρακοσκοπικών εργαλείων.
Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για λίγες ημέρες.
Καταμήνιος πνευμοθώρακας:
Είναι αυτόματος υποτροπιάζων πνευμοθώρακας (90% δεξιά) που συμβαίνει σε γυναίκες κατά την διάρκεια της εμμήνου ρύσης. Oι ασθενείς εμφανίζουν θωρακικό άλγος και δύσπνοια 24 με 48 ώρες μετά την έναρξη της εμμήνου ρύσεως.
Οφείλεται σε παρουσία αερωδών κύστεων στην κορυφή του άνω λοβού ή μπορεί να υπάρχουν εστίες εμφύτευσης ενδομητρίου στον πνεύμονα η τον υπεζωκότα ενώ μπορεί να συνυπάρχει διαφραγματικό έλλειμμα στο σύστοιχο ημιδιάφραγμα.
Η χειρουργική θεραπεία του καταμήνιου πνευμοθώρακα είναι η Θωρακοσκόπηση (VATS Τεχνική) με εκτομή των φυσαλίδων στον πνεύμονα, συρραφή των διαφραγματικών ελλειμμάτων (αν υπάρχουν) και καταστολή της ωορρηξίας(φαρμακευτική) για 6 μήνες περίπου.
Η λέξη καταμήνιος προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις “ κατά” και “μήνας”.
Γράφει ο Κος Μάλλιος Δημήτριος – Θωρακοχειρουργός
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον πνευμοθώρακα, καλέστε τον γιατρό στο:
- 6972 023 777
- 210 686 7172
