Η βιταμίνη B12, γνωστή και ως κοβαλαμίνη, είναι ουσιώδης για την υγιή ανάπτυξη και λειτουργία του νευρικού συστήματος και των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του DNA και τη διανοητική ανάπτυξη, ειδικά στα βρέφη και τα νεαρά παιδιά. Δυστυχώς, οι ανεπάρκειες σε αυτή τη βιταμίνη δεν είναι σπάνιες και μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως βλάβη στον εγκέφαλο, στα περιφερικά νεύρα και άλλα θέματα υγείας, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Αιτίες από Ανεπάρκεια Βιταμίνης B12 σε Βρέφη και Παιδιά
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης B12 στα παιδιά μπορεί να προκύψει από διάφορες αιτίες, όπως διαταραχές στο έντερο και το ανοσοποιητικό σύστημα, αυτοάνοση αναιμία, χειρουργικές επεμβάσεις στο στομάχι, ή δίαιτες με πολύ λίγο ή καθόλου κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα. Επιπλέον, βρέφη μπορεί να αναπτύξουν χαμηλά επίπεδα B12 αν οι μητέρες τους είχαν ανεπάρκεια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς τα βρέφη συλλέγουν και αποθηκεύουν βιταμίνη B12 που θα χρησιμοποιήσουν τους πρώτους μήνες της ζωής τους.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας Β12 μπορούν να είναι ασαφή και να προκαλούνται από διάφορες αιτίες, κάνοντάς την δύσκολη στον εντοπισμό. Στα παιδιά και τα βρέφη, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση και αδυναμία στους μυς, ευερεθιστότητα, στομαχικά προβλήματα όπως διάρροια, εμετός ή δυσκοιλιότητα, απώλεια βάρους, καθυστερήσεις στην επίτευξη αναπτυξιακών οροσήμων, φλεγμονή ή πρήξιμο της γλώσσας και αναιμία μεγαλοβλαστική ή μεγαλοκυτταρική.
Πιο αναλυτικά τα συμπτώματα ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 ανά ηλικιακή ομάδα:
Νεογνα και Βρέφη (0-12 μηνών)
Στα βρέφη, η ανεπάρκεια βιταμίνης B12 μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί λόγω των ασαφών συμπτωμάτων. Παρόλα αυτά, κάποια από τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Υπερβολική κόπωση ή ελλειπής κινητικότητα
- Μυϊκή αδυναμία
- Ευερεθιστότητα
- Γαστρεντερικά προβλήματα (π.χ. διάρροια, εμετός ή δυσκοιλιότητα)
- Απώλεια βάρους
- Καθυστερήσεις στην επίτευξη αναπτυξιακών οροσήμων (π.χ. κάθισμα, έρπηση, περπάτημα, ομιλία)
- Φλεγμονή ή οίδημα της γλώσσας (γλωσσίτιδα)
Νήπια (1-3 έτη)
Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν πιο εμφανή και να περιλαμβάνουν:
- Κόπωση και αδυναμία
- Έλλειψη όρεξης
- Καθυστέρηση στην ανάπτυξη (σωματική και νοητική)
- Δυσκολίες στην ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας
- Ευερεθιστότητα
- Αίσθημα τσιμπήματος ή καύσου (σε άκρα)
- Υποτονία (μειωμένος μυϊκός τόνος)
- Μειωμένη αίσθηση αφής
Παιδιά Σχολικής Ηλικίας (4-12 ετών)
Στα παιδιά σχολικής ηλικίας, τα συμπτώματα της ανεπάρκειας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αδυναμία και κόπωση
- Δυσκολία στην συγκέντρωση και στη μνήμη
- Αλλαγές στην προσωπικότητα ή κατάθλιψη
- Αναιμία (μακροκυτταρική)
- Υπερσυγκέντρωση ουδετερόφιλων
- Λευκοπενία (χαμηλός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων)
- Θρομβοπενία (χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων)
- Γλωσσίτιδα
- Υπερχρωμάτωση του δέρματος
- Έμετος
- Διάρροια και/ή εντερικά συμπτώματα
- Ίκτερος
- Πονοκέφαλος
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των παιδιών και ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 μπορεί να εκδηλωθεί διαφορετικά σε κάθε παιδί.
Επιπτώσεις
Οι επιπτώσεις της ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 σε βρέφη και παιδιά μπορεί να είναι σοβαρές και μακροπρόθεσμες. Ακολουθεί μια ανάλυση ανά ηλικία:
Βρέφη (0-12 μηνών)
Στα βρέφη, η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την υγεία, καθώς αυτή η βιταμίνη είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν:
- Καθυστέρηση στην ανάπτυξη, τόσο σωματική όσο και νοητική
- Πιθανή νευρολογική βλάβη που μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη
- Ανεπάρκεια στην ανάπτυξη κρανιακών δομών και στη σύνθεση του DNA
- Σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές
- Αυξημένος κίνδυνος μεγαλοβλαστικής αναιμίας
Νήπια (1-3 έτη)
Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 επίσης έχει σοβαρές επιπτώσεις:
- Καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του λόγου και της γλώσσας
- Πιθανή μακροπρόθεσμη νευρολογική βλάβη
- Αναιμία μεγαλοβλαστική, που μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές υγείας
- Συνεχιζόμενες δυσκολίες στην σωματική ανάπτυξη και ευερέθιστη ψυχολογία
Παιδιά Σχολικής Ηλικίας (4-12 ετών)
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 σε αυτή την ηλικιακή ομάδα μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις:
- Καθυστέρηση στην σωματική και νοητική ανάπτυξη
- Αναιμία και άλλες αιματολογικές διαταραχές, οδηγώντας σε μειωμένη ικανότητα στην μάθηση και στη φυσική δραστηριότητα
- Πιθανές νευρολογικές επιπτώσεις, όπως μειωμένη συντονιστική ικανότητα, δυσκολίες στη συγκέντρωση και στη μνήμη
- Αλλαγές στην προσωπικότητα και στην ψυχική υγεία, όπως κατάθλιψη ή ανησυχία
Η αντιμετώπιση της ανεπάρκειας περιλαμβάνει την κατανάλωση περισσότερων τροφών πλούσιων σε βιταμίνη Β12 ή τη λήψη συμπληρωμάτων Β12. Υπάρχουν πολλά είδη συμπληρωμάτων Β12 σε διάφορες δόσεις, οπότε είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον παιδίατρο του παιδιού σας για να διαπιστώσετε ποιο είναι το κατάλληλο για την ηλικία και τις ανάγκες του. Σε περιπτώσεις νεαρών παιδιών με σοβαρή ανεπάρκεια ή δυσκολία στην απορρόφηση της βιταμίνης, ο γιατρός μπορεί να προτείνει ενδομυϊκές ενέσεις Β12.
Η πλειοψηφία των προβλημάτων που προκαλούνται από χαμηλά επίπεδα Β12 εξαλείφονται μόλις το παιδί αρχίσει θεραπεία και τα επίπεδα της βιταμίνης αυξηθούν. Παρ’ όλα αυτά, εάν η ανεπάρκεια δεν αντιμετωπιστεί, κάποια παιδιά μπορεί να υποστούν μόνιμες βλάβες στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα καθώς και άλλα προβλήματα υγείας.
Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γιατρό πριν αρχίσετε να παίρνετε συμπληρώματα Β12, καθώς μπορεί να αλληλεπιδρούν με ορισμένα φάρμακα, όπως για τον διαβήτη τύπου Ι και φάρμακα για γαστρίτιδα και διαταραχές οξύτητας.
Εάν το παιδί σας ακολουθεί αυστηρή βίγκαν ή χορτοφαγική διατροφή, συζητήστε με τον παιδίατρο για τον έλεγχο ή την παρακολούθηση των επιπέδων Β12 και ρωτήστε εάν πρέπει να πάρει συμπλήρωμα. Εάν το παιδί σας εμφανίζει συμπτώματα ανεπάρκειας Β12, μιλήστε με τον παιδίατρο για πρώιμη θεραπεία, που μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσει την ανάπτυξη του στο σωστό δρόμο και να αποτρέψει μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β στα παιδιά εμφανίζεται πιο συχνά από ό,τι παλιότερα.
Βρέφη
Συνήθως, ένα νεογέννητο έχει αποθέματα 25 mg βιταμίνης Β12 στο ήπαρ, ποσότητα που επαρκεί για το πρώτο έτος ζωής, ακόμη και αν η επακόλουθη πρόσληψη είναι ανεπαρκής. Ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 σε βρέφη που θηλάζουν αποκλειστικά και γεννιούνται από μητέρες με ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 λόγω διαφόρων αιτιών όπως υποσιτισμού, σοβαρής κοιλιακής λοίμωξης, κοιλιοκάκης, χορτοφαγίας, σοβαρής αυτοάνοσης αναιμίας, νόσου του Crohn, λοίμωξης από Helicobacter pylori και διατροφικών διαταραχών. Τέτοια βρέφη μπορεί να έχουν αισθητά μειωμένα αποθέματα Β12 και ως εκ τούτου, να κινδυνεύουν να αναπτύξουν ανεπάρκεια μέσα στο πρώτο έτος της ζωής τους.
Παιδιά
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 στα παιδιά (κάτω των 19 ετών) ορίζεται ως μια τιμή ορού της Β12 < 229 pmol/L ή μια τιμή MMA (μεθυλμαλονικού οξέος) > 0.26 έως 0.29 mol/L. Η τιμή της Β12 στον ορό μειώνεται σημαντικά μετά τη γέννηση. Από την ηλικία των 6 μηνών, η τιμή αυξάνεται σε ένα μέγιστο μεταξύ των 3 και 7 ετών, μετά από το οποίο μειώνεται σταδιακά στην τιμή των ενηλίκων.
Η μέση τιμή στα παιδιά ηλικίας 15 ½ έως 19 ετών είναι περίπου 369 pmol/L, ποσότητα που είναι σημαντικά υψηλότερη από την τιμή των ενηλίκων. Το επίπεδο του φολικού οξέος μειώνεται σταδιακά μέχρι την ηλικία των 15 ετών και από τότε συμφωνεί με τα επίπεδα των ενηλίκων. Τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης αυξάνονται με την ηλικία, από μέσο όρο 5 μmol/L στα βρέφη σε 8.7 μmol/L στα παιδιά. Από την ηλικία του 1 έτους το MMA παραμένει σε μια σταθερή χαμηλή τιμή (< 0.26 μmol/L).
Δείτε εδώ: Έλλειψη Βιταμίνης B12 σε ενήλικες: Αίτια, Συμπτώματα
Διάγνωση
Για τον έλεγχο της ανεπάρκειας της βιταμίνης B12 στα παιδιά, μπορεί να γίνει μια συνηθισμένη εξέταση αίματος, όπως ένα πλήρες αιματολογικό διάγραμμα ή ένας έλεγχος Β12 στον ορό.
Εκτιμάται ότι εάν οι τιμές της αιμοσφαιρίνης, του αιματοκρίτη και του MCV είναι κανονικές, περισσότερο από το 30% των ασθενών με έλλειψη βιταμίνης Β12 δεν θα διαγνωστούν. Στους ασθενείς με συγγενείς διαταραχές του μεταβολισμού της βιταμίνης Β12, η τιμή της βιταμίνης Β12 στον ορό είναι συχνά κανονική επειδή η βιταμίνη Β12 υπάρχει στο αίμα αλλά όχι στους ιστούς. Μπορεί να υπάρχει ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 στους ιστούς, ακόμα και πριν εμφανιστούν χαμηλές τιμές στον ορό.
Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της ανεπάρκειας. Εάν η ανεπάρκεια είναι ήπια και ασυμπτωματική, μια προσαρμογή της διατροφής ή ένα συμπλήρωμα μπορεί να είναι επαρκές. Στις περισσότερες περιπτώσεις ωστόσο, η αιτία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί και η μόνιμη θεραπεία με ενέσεις βιταμίνης Β12 θα είναι απαραίτητη.
Σε περίπτωση σοβαρών συμπτωμάτων, η άμεση θεραπεία με ενέσεις βιταμίνης Β12 είναι απαραίτητη για την πρόληψη μόνιμης βλάβης. Τα παιδιά με μεταβολικές διαταραχές και έλλειψη πρωτεϊνών δεσμεύσεως της Β12 συχνά απαιτούν υψηλές δόσεις της βιταμίνης Β12, καθώς και επιπρόσθετες μορφές θεραπείας.
Σε άλλη βιβλιογραφία συνιστάται ότι καθημερινές ενέσεις βιταμίνης Β12 (1000 μg) πρέπει να χορηγούνται για μία εβδομάδα και στη συνέχεια (ενδεχομένως) να επαναλαμβάνονται κάθε εβδομάδα για έναν μήνα, ακολουθούμενες από μία δόση συντήρησης. Αυτή η συμβουλή είναι κυρίως εμπειρικά τεκμηριωμένη. Για τους εφήβους μπορεί να ακολουθηθεί η θεραπεία των ενηλίκων.
Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας δεν μπορεί να μετρηθεί από τα επίπεδα της βιταμίνης Β12 στον ορό μετά τη χορήγηση ενέσεων, επειδή ακόμη και αν οι πρωτεΐνες μεταφοράς κορεστούν πλήρως, αυτό δεν αντανακλά πόση Β12 υπάρχει πραγματικά στα κύτταρα.
Δείτε εδώ: Η σημασία της Βιταμίνης D στην υγεία
Επιπλοκές
Οι επιπλοκές που συνδέονται με την ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 μπορεί να είναι σοβαρές. Σε πολύ βαριές περιπτώσεις, τα νεογνά μπορεί να φτάσουν στο τμήμα επειγόντων με σοβαρή ανεπάρκεια και να διαγνωστούν με σημαντική ατροφία του εγκεφάλου όπως φαίνεται στις MRI. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το παιδί μπορεί να μην μπορεί να τρώει, να πίνει ή να περπατά και μπορεί επίσης να έχει απώλεια συνείδησης. Μερικούς μήνες μετά τη θεραπεία, όλες οι δομικές ανωμαλίες μπορεί να εξαφανιστούν, αλλά η νευρολογική ζημιά μπορεί να μην αναστραφεί σε κάποιες περιπτώσεις. Όταν αυτό συμβαίνει, τα αναπτυξιακά χρόνια του παιδιού μπορεί να γίνουν δύσκολα, με φτωχές ψυχοκινητικές λειτουργίες, νοητική καθυστέρηση, προβλήματα συγκέντρωσης, δυσκολίες στην εκμάθηση και τη γλώσσα και άλλα νευρολογικά θέματα.
Πώς να προλάβετε την ανεπάρκεια της βιταμίνης B12;
Πηγές της βιταμίνης Β12 περιλαμβάνουν το κρέας, το συκώτι, τα αυγά, το ψάρι, το τυρί, το γάλα κ.ά.
Υπάρχουν πολλές επιλογές διαθέσιμες για την πρόληψη της ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 ακόμη και αν είστε χορτοφάγος. Για κάποιον που η υγεία του δεν επιτρέπει την απορρόφηση της βιταμίνης Β12, τότε θα ήταν καλύτερο να συμβουλευτείτε τον γιατρό και να ακολουθήσετε τη θεραπεία και τη διατροφή που συνιστά. Οι χορτοφάγοι και οι βίγκαν πρέπει να κάνουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες. Θα πρέπει να ενσωματώσουν τροφές εμπλουτισμένες με βιταμίνη Β12 για να διασφαλίσουν επαρκή πρόσληψη. Εάν δεν το κάνουν, μπορεί να υποφέρουν από ανεπάρκεια.
Συμπέρασμα
Η ατροφία του εγκεφάλου που αναπτύσσεται λόγω σοβαρής ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 μπορεί να αποκαλυφθεί με εξέταση MRI. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 στα παιδιά μπορεί συχνά να αναστραφεί μετά από επιτυχημένη θεραπεία και συμπλήρωση. Ωστόσο, πολλοί δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματα ή μερικές φορές ακόμη και οι γιατροί αποτυγχάνουν να διαγνώσουν την αιτία. Και σε κάποιες περιπτώσεις, η κατάσταση διαγιγνώσκεται αργά. Αν αυτό συμβεί, τότε μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη νοητική αναπηρία, γνωστική και γλωσσική δυσκολία, δυσκολίες στην εκμάθηση και νοητική καθυστέρηση στα παιδιά.
Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων, η σωστή διάγνωση και η άμεση θεραπεία είναι κρίσιμα βήματα για την αποτροπή μακροπρόθεσμων επιπλοκών. Η συνεργασία με έναν ειδικευμένο παιδίατρο, η παρακολούθηση των διατροφικών συνηθειών και η λήψη των κατάλληλων συμπληρωμάτων μπορεί να εξασφαλίσει ότι τα παιδιά λαμβάνουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για μια υγιή ανάπτυξη και ευημερία.
Πηγές:
Dr. Habib Pediatric Neurologist Accessed on 22 January 2024.
Stichting B12 Tekort Accessed on 22 January 2024.
WebMD Accessed on 22 January 2024.
Το παρόν κείμενο δημιουργήθηκε από την nosokoma247.gr, βασιζόμενο σε αξιόπιστες πηγές, με τη συνδρομή κειμενογράφου-διορθωτή και Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Η εταιρεία που δημιούργησε το φωτογραφικό υλικό έχει χορηγήσει άδεια εμπορικής χρήσης.
Επιπλέον, το κείμενο ελέγχθηκε από επαγγελματία υγείας. Σε περίπτωση αναπαραγωγής, οφείλετε να αναφέρετε την πηγή με ενεργό σύνδεσμο (link).
