Εξάρθρωση ή εξάρθρημα περιγράφεται η κατάσταση όπου χάνεται η επαλληλία των αρθρικών επιφανειών των οστών που σχηματίζουν μια άρθρωση. Πρακτικά “εξάρθρημα” σημαίνει ότι τα οστά που σχηματίζουν την άρθρωση έχουν γλιστρήσει έξω από την κανονική τους θέση στην άρθρωση. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν τραυματιστείτε.
Εξάρθρημα μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε άρθρωση, τόσο στις μεγάλες αρθρώσεις (όπως ο ώμος, το ισχίο, το γόνατο, ο αγκώνας και η ποδοκνημική) ή στις μικρότερες αρθρώσεις (όπως των δακτύλων).
Μερικές φορές, μπορεί να επισυμβεί υπεξάρθρημα. Εκεί είτε συμβαίνει ένα εξάρθρημα στην άρθρωση το οποίο είναι στιγμιαίο και ανατάσσεται αυτόματα, είτε οι αρθρικές επιφάνειες βρίσκονται σε μερική επαλληλια δηλαδή σε υπεξαρθρηματική θέση. Αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις πλαστικής παραμόρφωσης – ρήξης του αρθρικού θυλάκου, συνδεσμικές βλάβες και κατάγματα.
Ένας σοβαρός τραυματισμός μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τόσο την εξάρθρωση της άρθρωσης όσο και τη θραύση των οστών. Όλα θεωρούνται καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα.
Εάν νομίζετε ότι μπορεί να υπάρχει κάταγμα ή εξάρθρημα, καλέστε ιατρική βοήθεια. Το ΕΚΑΒ θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση του κατάγματος μέχρι να φτάσετε στο νοσοκομείο.
Πρώτες βοήθειες για εξάρθρωση:
- Κρατήστε το θύμα ακίνητο
- Εάν το δέρμα είναι ανοιχτό από το κάταγμα του οστού ή εάν υποψιάζεστε ότι μπορεί να υπάρχει σπασμένο οστό, προσέξτε πολύ για να αποφύγετε τη μόλυνση. Μην αναπνέετε πάνω από το τραύμα και μην το πλένετε.. Καλύψτε το με αποστειρωμένα επιθέματα πριν ακινητοποιήσετε το κάταγμα.
- Σφίξτε ή ακινητοποιείστε το τραυματισμένο μέλος στη θέση την οποία το βρήκατε. Βεβαιωθείτε ότι έχετε ακινητοποιήσει την περιοχή πάνω και κάτω από την τραυματισμένη άρθρωση και ελέγξετε την κυκλοφορία της πληγείσας περιοχής μετά την ακινητοποίηση. Εφαρμόστε παγοκύστεις για να διευκολύνετε τον πόνο και το πρήξιμο. Μην προσπαθήσετε να ανατάξετε μια εξαρθρωμένη άρθρωση πίσω στη θέση της, καθώς αυτό μπορεί να βλάψει την άρθρωση και τους γύρω μυς, τους συνδέσμους, τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα. Αυτή είναι δουλειά εκπαιδευμένου ιατρικού προσωπικού.
- Για να αποφύγετε την καταπληξία, βάλτε το θύμα σε επίπεδη επιφάνεια και στη συνέχεια σηκώστε τα πόδια του περίπου 30 εκατοστά. (εκτός εάν ο τραυματισμός περιλαμβάνει τμήμα του ποδιού.) Σκεπάστε το θύμα με παλτό ή κουβέρτα. Μην μετακινείτε το θύμα εάν υποπτεύεστε ότι έχετε τραυματισμό στο κεφάλι, στον αυχένα ή στην πλάτη ή στο πόδι.
- Καλέστε ιατρική βοήθεια.
- ΜΗΝ μετακινήσετε το θύμα αν η τραυματισμένη περιοχή δεν έχει ακινητοποιηθεί πλήρως
- ΜΗΝ μετακινήσετε το θύμα αν υπάρχει πιθανότητα τραυματισμού στον αυχένα
- ΜΗΝ μετακινήσετε το θύμα αν έχει τραυματισμένο ισχίο, τη λεκάνη ή το μηριαίο, εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο. Αν πρέπει να μετακινήσετε αμέσως το θύμα, τραβήξτε το με τα ρούχα του
- ΜΗΝ επιχειρήσετε να ισιώσετε ένα σπασμένο οστό ή άρθρωση ή να αλλάξετε τη θέση του
- ΜΗΝ δώσετε στο θύμα οτιδήποτε από το στόμα
